کد مطلب:88639 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:340

علامات زاهد











امام سجاد (ع) در روایتی می فرمایند: «ان علامه الزاهدین فی الدنیا الراغبین فی الاخره تركهم كل خلیط و خلیل و رفضهم كل صاحب لا یرید ما یریدون الا و

[صفحه 311]

ان العامل لثواب الاخره هو الزاهد فی عاجل زهره الدنیا...»، همانا علامت و نشانه ی زاهدان در دنیا كه رغبت و میل به آخرت دارند، این است كه ترك می كنند هر چیزی را كه ناخالصی دارد (و هر مال مشتبهی را كنار می گذارند) و هر رفاقت و دوستی را به آن دل نمی بندند، و هر مصاحب و همنشینی را كه غیر از مطلوب و محبوب آنها اراده كند، كنار می گذارند، (با افرادی كه میل به دنیا و دلبستگی به آن دارند، و از آخرت غافلند مراوده و رفت و آمد ندارند) آگاه باشید كسی كه برای ثواب آخرت عمل می كند، او زاهد در این دنیاست...[1].

در روایتی مولی می فرمایند: «الزاهد فی الدنیا كلما ازدادت له تجلیا ازداد عنه تولیا»، زاهد در دنیا هر چه دنیا برای او بیشتر تجلی و جلوه كند، او بیشتر تولی كرده و پشت می كند.[2].

در ذیل آیه ی 28 سوره ی كهف: «واصبر نفسك مع الذین یدعون ربهم بالغداه و العشی...» در تفسیر برهان از علی بن ابراهیم روایت می كند كه این آیه در برخوردی كه به وسیله ی یك متكبر ثروتمند با سلمان پیش آمد، نازل شد.

داستان از این قرار است كه سلمان پوششی از پشم داشت كه از آن برای سفره و پوشش استفاده می كرد، روزی مردی به نام «عیینه بن حصین» وارد بر پیامبر شد، در حالی كه سلمان خدمت حضرت بود، فریاد زد یا رسول الله وقتی ما بر تو وارد می شویم، این مرد و هم نوعانش را از نزد خود بیرون كن، پس از رفتن ما هر كس را می خواهی بپذیر![3].

برای این گونه مردمان بی خبر از حقائق كه چشم آنها به دنیاست و از راه و روش زاهدان بی خبرند جای تعجب نیست، كه چنین با زاهدان دنیا برخورد كنند.

[صفحه 312]

با علی گفتا یكی در رهگذار
از چه باشد جامه تو وصله دار


تو امیری و شهی و سروری
از تمام رادمردان برتری


هستی ما جملگی از هست تست
اختیار عالمی در دست تست


ای امیر تیز رای و تیز هوش
جامه ای چون جامه شاهان بپوش


از چه باشد ای جهانی را پناه
جامه صد وصله در اندام شاه


گفت صاحب جامه را بین جامه چیست
دید باید در درون خانه كیست


جامه ی زیبا نمی آید، به كار
حرفی از معنی اگر داری بیار


اهل سیرت را به صورت كار نیست
جامه گر صد وصله دارد عار نیست


كار ما در راه حق كوشیدن است
جامه ی زهد و ورع پوشیدن است


زهد باشد زینت پرهیزگار
زینت دنیا به دنیا واگذار[4].


صفحه 311، 312.








    1. تحف العقول، صفحه 196- میزان الحكمه، جلد 4، صفحه 253.
    2. بحار جلد، 77، صفحه 419، میزان الحكمه، جلد 4، صفحه 253.
    3. تفسیر برهان، جلد 2، صفحه ی 456، به نقل از عرفان اسلامی جلد 2، صفحه ی 465.
    4. عرفان اسلامی، جلد 2، صفحه 106.